 |
| writer- nikunja tiwari |
निकुञ्ज तिवारी...
‘कृपया, हामीहरु अबको केही मिनट भित्रमा पोखरा अन्तराष्ट्रिय विमानस्थल छिनेडाँडामा अवतरण हुदैछौं ।’
रोयल नेपाल एरलायन्सको वोइन ७७७ की इएर होस्टेज नमिताले मिठो आवाजमा भनिन् ‘हजुररहरुको साथमा हाम्रो यात्रा शुन्दर भयो । यहाँहरुप्रति हार्दिक आभारी छौं ।’
लगत्तै, विमान जमिनमा गुडिरहेको आवाज आयो । दु्रत गतिमा कुदिरहेको विमानको गति विस्तारै कम हुँदै गयो । र गन्तब्यमा गएर रोकियो । र ढोका खोलियो ।
ढोकैनिर उभिएर हात जोड्दै, शीर झुकाउदै मन्द मुस्कानसहित होस्टेजहरुले भने ‘तपाईको यात्रा शुःखद हवोस् ।’ फेरि भेटौला ।’
वा.....ह्वाट अ ब्युटिफूल प्लेस एण्ड क्लाइमेट । तीन छक्क परें म । आँफैसंग प्रश्न गरें । रियल्ली इट्स पोखरा इन्टरन्यासनल इयरर्पोट ? के यो नेपाल नै हो त ? मौन अचम्मित भएँ । एक मन पत्याउँदै एक मन नपत्याउदै विमानको ढोकाबाट बाहिरिए ।
‘पोखरा अन्तराष्ट्रिय विमानस्थल नेपालमा यहाँलाई हार्दिक स्वागत गर्दछौं ।’ स्वागत डोरबाट पहिला नेपाली र पछि अंग्रजीमा स्नेहस्पर्शी आवाज आएपछि ढुक्क भएँ । हो रैछ हाम्रै नेपाल ।
शान्त, शालीन र सम्मानपूर्वक अभिवादन गर्दै यात्रुलाई लगेज हस्तान्तरण गर्दैछन् कर्मचारीहरु । त्यसरीनै, हार्दिकतासाथ चेक जाँच गर्दैछन् अध्यागमन विभागका कर्मचारीहरु ।
‘स्वागत छ है हजुर । कहाँबाट पाल्नुभा होला ? केही जानकारी चाहिएमा सोध्नुहोला है ?’
अचम्मित हुँदै मनमा कुरा खेलाइरहे ‘कस्तो नम्र, शीष्ट र मिठासपन सोधाईमा ।’
दायाँ–वाँयाँ प्राकृतिक रमणीयस्थलहरुको जानकारीका बोर्डहरु । कोही, कतै कसैलाई पनि केही सोध्न नपर्ने गरी बनाइएका सांकेतिक र सफा कलरफूल बाटाहरु ।
अध्यागमन विभाग नजिकै विशाल प्रतिक्षालय । फ्रि वाइफाई । यात्रुका लागि राखिएका जानकारी पेपरहरु, दैनिक पत्रपत्रिकाहरु । कोही आउँदै, कोही जाँदै, कोही पत्रपत्रिका पढ्दै, कोही टेलिभिजन हेर्दै, कोही इन्टरनेट चलाउँदै त कोही मोवाइलमा कुरा गर्दै ।
यहाँ पनि जमाना स्मार्टको आइसकेछ । सोंचमग्न भए म आहा, क्या भलाद्मी, क्या अनुसाशीत र सभ्य स्मार्ट मानिसहरु ।
‘आउनुहोस् स्वागत छ यहाँहरुलाई । हामी विमानस्थल बाहिर जादैछौं ।’ सिसै सिसाको लामो टे«नभित्रबाट नेपाली र अंग्रेजीमिश्रित आवाज आयो । बाहिर जानेहरु एक–एक गर्दै विमनास्थलको अन्डरग्राराण्ड टे«नभित्र पसे ।
वाह ...। क्या आरामदाउन । सफा सिटहरु । प्राकृतिक सम्पदाका इन्फर्मसहितका तस्विरहरु । तस्विरका ओरिजिनल स्थानमा पुगेको कल्पना गर्दागर्दै टे«नले इएरपोटको बाहिरी गेटमा पु¥याइदियो ।
म झरेँ
‘पोखमा यहाँलाई हार्दिक स्वागत छ ।’
‘धन्यवाद ।’
‘कहाँ पु¥याइदिउ हजुर ?
‘मालेपाटन।’
‘कहाबाट आउनु भा ?’
‘प्रदेश ।’
‘कति वर्षमा फर्किनु भो ?’
‘दश ।’
‘हँ....अ’
‘अचम्म मान्नु पर्दैन । यो तपाइँले छोडेकै देश । जहाँ प्रत्येक नागरिकको मिहेनत, लगन र परिश्रको चामत्कारिक फल देखिरहनुभएको छ ।’
फराकिला, सफा र चिल्ला सडक । किनारामा हरियाली रुखहरु । सानासाना बुट्यानका बगैँचाहरु । बगैंचारा रङीविरङगी फुलिरहेका फूलहरु । सवारी साधनका लागि अलग–अलग बाटाहरु । सडकपेटी दायाँबायाँ साईकलजोन । रनिङशाला र पैदलयात्रीका लागि रेड कार्पेट आकारका रंगिन पाथहरु । धुलो धुवाँरहित सवारी साधनहरु । इलेक्टिक ट्राफिक सिंग्लनहरु ।
‘हिजो जस्तै लाग्छ, देश छोडेको । कति चाँडै यस्तो अनौठो परिवर्तन भएछ ?’
‘इमान, परिश्रम र लगाव भएमा ब्रामण्डमा असम्भव भन्ने चिज के नै छ र हजुर ? सभ्य, संस्कार र सम्मानित शहर ब्यवस्थित छ । मापदण्ड अनुसारका अग्ला अग्ला अपार्टमेन्ट । फराकिला बाटाघाटा, चौविसै घण्टा बिजुली, पानी फालाफाल यस्ता अनेकौ सुविधा दिएको छ सरकारले जनतालाई ।’
उनि भन्दैथिए । ‘अहिले बल्ल गौतमबुद्धले दिएर गएको शान्तिको शन्देश प्रवाह भइरहेको छ ।
पोखरा मात्रै होइन, पुर्व–पश्चिम, उत्तर–दक्षिण जहाँसुकै सामाजिक, साँस्कृतिक र आर्थिक उन्नति चरमोत्कर्षमा छ । भाइभाइमा एकता, मातृत्व र भातृत्व छ । राजनीतिक दलमा मेलमिलाप छ । नागरिकमा देशप्रतिको जिम्मेवारी बोध प्रगाढ छ । विकासको गति दैनिक उच्च छ । बन्द, हड्ताल, महङ्गी, भष्ट्रचार त सुन्य नै छ हजुर ।’
झ्यालको शिशाबाट भ्याउने जति दृश्य आँखाहरुले दिमागमा कैद गरिरहेका भएपनि कानचाही एकाग्र छन् उनको वयानमा । मिलाई तपाइँको टेक्सीमा पोखरा घुमाइदिनुहुन्छ ?’ उनको वयानलाई बिचमै रोक्दै मैले अनुरोध गरे ।’ हार्दिक स्वागत छ ।’ विनम्र भावमा उनले भने ।
त्यतिन्जेल म चढेको ट्रयाक्सी पोखरा रङ्गशाला गेट नजिकै गुढिरहेको छ । पृथ्वीचोक आउन आउन लागेको छ । त्यहाँका सडक, बजार, सवारीसाधन र ट्राफिकको व्यवस्थापन देख्दा म कुनै उच्च विकसित मुलुकको सुन्दर सिटीमा छु । जस्तो भान भइरहेको छ । ग्यालेक्सी एस सेवेन एज मोवाइलको क्यामरामा यहाँका दृश्यहरु क्याच गरिरहेकोछु । ट्रयाक्सीको प्लेअडियोमा स्वदेशगान गुञ्जिइरहेको छ । बजारका सटरहरु खुल्नेक्रममा छन् ।
अहिले हामी चढेको ट्याक्सी नयाँबजारको सडकमा गुडिरहेको छ । ट्याक्सीभित्र हामी मौन छौं । महेन्द्रपुल आउनै लाग्यो । म अचम्मित छु । कहाँको दश वर्ष पहिला मैले देखेको त्यो गुचुमुच्च बजार र साँघुरा कालोपत्रे उक्केका सडक । कहाँको आज मैले हेरिरहेको मेरो पोखरा ।
ट्याक्सीमा रहेको सीसीक्यामराको फुटेजले महेन्द्रपुल कटेको संकेत ग¥यो । नदिपुरहुदै बगर जाने इश्केच देखायो । उनको मौनता भङ्ग गर्दै म बोलें–
‘यो ट्याक्सी कहाँ किन्नुभयो ?’
‘यहीँ किनेको हुँ हजुर । दुई वर्ष पहिला । पाँच लाख रुपैयाँमा । नेपालकै टप टेनमा पर्ने ब्राण्डेड कार कम्पनी पोखराकार । यसको मुख्यकम्पनी लेखनाथमा छ ।’
‘वाह..। स्वदेशमै कार कम्पनी । तैपनि, पोखरामै ?’ मैले अचम्म मान्दै सोधें । ‘यहाँ अन्य के के कम्पनी छन् । प्लिज ‘व्रिफिम मी ।’
अँ‘म तपाईलाई सबै बताउँछु । क्याम्पस गेट नजिकै चिया पिउँदै ।
उनि कार पार्किङ् गर्न लागे । म क्याम्पस गेटबाट मुन्टो चिहाएर भित्र हेरें ।
मैले अध्ययन गरेको पिएन क्याम्पसको लुक्सनै फेरिएछ । हार्वड विश्वविद्यालयको झल्को दिने बनाएछन् । मलै मनमनै सोचिरहँे ।
चियाँको चुस्कीलिदै उनि बोले ।
‘५० को दशकमा गृहयुद्धमा फसेको नेपालले दश वर्षमा धेरै मानविय तथा आर्थिक भौतिक क्षेती व्यर्होर्नु प¥यो । ६० को दशकमा शान्ति प्रक्रियामा आएपछि पछिल्लो केही वर्षमै चामत्कारिक विकास ग¥यो । जसको आधार – विकासमैत्री सरकारी नीति, लगानी योग्य वातावरण, इमान्दार कर्मचरीतन्त्र र मिहेनती नागरिक हुन् ।’
उनले सविस्तार बर्णन गर्दै गए–
गृहयुद्ध ताका र शान्ति प्रक्रियमामा आएपति युवाहरु कोही देशभित्रै त कोहि इजरायल, साउदी, कतार, दुबै, अरब, मलेसिया, हङकङ, जापान, जर्मन, कोरिया लगायतका अन्य छिमेकी राष्ट्रमा काम गर्न गए । त्यहाँबाट विभिन्न सिप र अर्थ आर्जन गरी स्वदेश फर्के । र स्वतन्त्र रुपमा उद्योग तथा कर्षि फाम खोले । र आय आर्जन गर्न लागे । सरकारले उनिहरुलाई आर्थिक लगानी तथा स्वरोजगार सम्बन्धीत शीपविकास तालिम दियो । अहिले नेपालको प्रतिव्यक्ति आय वार्षिक २० हजार ५ सय अमेरिकी डलर छ ।’
म छक्क प¥र्दै बोले– ‘तपाई मलाई पागल बनाउँदै हुनुहुन्छ ।’
यही क्याम्पसमा पढाउने कुनै प्रध्यापककोभन्दा कम छैन उनको लेक्चर शैली । म सुनिरहेछु । उनि भनिरहे ।
‘हत्तेरी हजुर । म त्यस्तो पनि सोँचुला हजुरलाई । हजुर त हाम्रो पाहुना हो नी । तपाईलाई थाहा छ ? हामीमा समय, पैसा र श्रमको एक–एक हिसाव हुन्छ । त्यसैको उपज प्रविधि र विधिले मानवजीवन सरलीकृत बनेको छ । जीवनशैली सुविधाजनक छ । राष्ट्रको विकासप्रति हामी इमान्दार, वफादार र लगनशील छौ ।’
‘कारण के हो त ?’ मैले उत्सुक हुँदै सोँधे ।
‘कारण इमान र लगावको हो हजुर । प्रकृतिले मात्रै हावा, पानी र माटो दिएको देशका हामीले ‘आफ्नो गाउँ आफै बनाऊ ।’ नारा अंगाल्यौ र दु्रत विकास ग¥यौ । अहिलेको विकासको गति उच्च देख्दा हामी हरेकको छाती गर्वले फुल्छ ।
यहाँका व्यवसायीक भवन हेर्नुस् । चिल्ला र सफा सडक हेर्नुस् । औधोगिक कलकारखाना, शैक्षिक क्षेत्र र मठमन्दिर कुनै समृद्ध मुलुकभन्दा कम छैन् । देशको परिवर्तन दिनप्रदिन उच्च छ । आजका हरेक युवामा जिज्ञाशा, चेतनासंगै नयाँ विषयको खोजी र जोखिम मोल्ने शामथ्र्य छ । र उनिहरुकोे दिमागमा राष्ट्र बनाउन सोच र पाखुरामा शक्ति छ ।’
‘कसरी आयो त यस्तो चेतना ?’
‘राष्ट्रको शान्ति र आर्थिक उन्नतिका लागि नेतृत्व र सर्वसाधारण सवैमा राष्ट्रप्रति जिम्मेवारी, लगनशील र इमान्दारीता बोध बढ्यो । मुलुकको आवश्यकतावमोजिम प्रभावकारी विकास नीति र दृढ इच्छाशक्ति भएको राजनीतिक नेतृत्व र लगनशील नागरिककै कारण देश छोटो समयमै आधुनिक एवं औद्योगिक राष्ट्रमा रूपान्तण भयो । तपाईले देखेको आजको देशको उन्नति सबै युवाको देन हो । तपाईले भोगेको र आजकोसंस्कृति, भाषा, खानपान र कार्यकौशलमा नितान्त भिन्न छ । हामी भन्छौ । धैरे खाउँ । छिटो–छिटो काम गरौें । स्वस्थ बनौं र देश समृद्ध बनाऊ । हाम्रा युवा देशको मेरुद्धण्ड हुन् । हरेक पक्षमा सक्षम छन् । आजका युवाहरु दैनिक दश घण्टाभन्दा बढि कठोर परिश्रम गर्छन् । त्यस्तै, छिमेकी राष्ट्रबाट पनि रोजगारीका लागि आउनेक्रम बढिरहेको छ ।’
‘विधि, व्यवस्थापनमा कस्तो छ ?’
‘देशको विधि र व्यवस्थापन निकै नै कडा छ । दैनिक उपभोग्य खाद्यबस्तुदेखि औषधीसम्म कहीँ–कतै मिसावट छैन । मिसावट गरेमा अस्वस्थ भइन्छ र काम गर्न सकिदैन । जसले गर्दा प्रतिब्यक्ति आय घट्दै जान्छ र देश उधाँेगतितर्फ जान्छ भन्ने हरेक व्यवसायीमा चेताना छ । नियम–कानुन सबैलाई छ । ठूलो–सानो, जात–भात, धर्म–कर्म, लिङ्ग–वर्ण, पुरुष–महिला कहिँ भेदभाव छैन । शान्ति छ । काटमार, खुट्टा तानातान, लुटपाट, हत्याहिंशा एक रौं पनि छैन । यहाँको दैनिकी एउटा घेरामा बस्न पाइन्छ । पसिना बगाएर खान पाइन्छ । अनि नयाँनयाँ प्रविधिसंग साक्षात्कार हुन पाइन्छ ।’
‘यो कसरी सम्भव भयो ?’
‘युवाले मुलुकको परिवर्तनका लागि इतिहासका कयौं कालखण्डदेखि अहिलेसम्म महत्वर्पूण योगदान दिदैं आए । देश रुपान्तरणका लागि उनिहरुको शीप र क्षमताको भरपुर उपयोग भयो । कृर्षि, पर्यटन, जलस्रोत लगायत पशु पंछीपालन, तरकारी खेतीजस्ता सानातिना कार्यले नै नेपालको उन्नती भएको हो ।
नेतृत्व वर्गदेखि आम नागरिक सवैमा एकता छ । मुलुकबाट मैले के लिए, भन्नु भन्दापनि मुलुकलाई मैले के दिए र के दिनसक्छु भन्ने भावना छ । के युवा, के पौढ र के वृद्ध सवैले सक्नेजति काम ग¥यो भने देशले विकासको गति लिन्छ यहीँ चेत छ हजुर नागरिकमा । नीतिनिर्माताले राज्यभित्रका साधन–स्रोतको अधिकतम सदुपयोग हुने गरी विकासमैत्री रणनीति लिएकै कारण यो अवस्था आएको हो ।’
हामी विन्दुवाशिनी मन्दिरमा घण्टी बजाउँदा बजाउँदै मोवाइलमा आलराम बज्यो । म झसंङग ब्युझेँ । र काममा दौडें ।
